TY - JOUR T1 - Two-Stage Model of Dry Port Location Using Hub Location Problem and Cost Function TT - مدل دومرحله‌ای مکان‌یابی بندر خشک با کاربرد مسئله مکان‌یابی هاب و تابع هزینه‌ JF - imps JO - imps VL - 27 IS - 2 UR - http://jpbud.ir/article-1-2144-fa.html Y1 - 2022 SP - 175 EP - 191 KW - Dry Port KW - Hub Location KW - Shahid Rajaei Port KW - Imam Khomeini Port KW - Mixed Linear Programming KW - Simplex Method. N2 - افزایش میزان بار در بندرهای اصلی ایران در سال‌های اخیر به طراحی و راه‌اندازی بندرهای خشک در کشور منجر شده است. از مزایای مهم‌ بندر خشک، کاهش رسوب کالا، افزایش سهم حمل‌ ریلی و کاهش ترافیک جاده‌ها، کاهش هزینه‌های حمل‌ بار کانتینری، و سرعت‌دهی به عملیات گمرک است. تاسیس بندر خشک نیازمند امکانات و تجهیزات برای ورود و ترخیص کالا، تغییر نوع حمل‌ونقل، فضای انبار و عملیات گمرک است که هزینۀ آن با توجه به سطح ظرفیت، متغیر است. این پژوهش با هدف مکان‌یابی بندرهای خشک برای دو بندر شهید رجایی و امام خمینی نوشته شده است. مکان‌یابی بندر خشک بر پایه مکان‌یابی هاب و تابع هزینه مدلسازی شد و چون از گونۀ برنامه‌ریزی خطی مختلط است، با روش‌ الگوریتم دقیق سیمپلکس حل شده است. جایابی بهینه بندر خشک برای دو بندر شهید رجایی و امام خمینی، یک بار جدا برای هر یک و بار دیگر به صورت ترکیبی انجام شد. طبق نتایج پژوهش، هرچه حجم و پراکندگی مبادی/ مقاصد بار کم‎تر باشد، نیاز به بندر خشک کم می‌شود و کاربرد ظرفیت بندرهای اصلی، بهینه‌تر است، به‎گونه‌ای که حالت بهینه‌ ممکن برای بندر شهید رجایی استفاده 37‌ درصدی از ظرفیت آن و برای بندر امام خمینی 74 درصدی است. تعدد بندرهای خشک با پراکندگی مکانی بیش‎تر در کشور، مطلوبیت بیش‎تری برای کاربران سامانه دارد. اگر مسئله برای همه بندرهای کشور هم حل شود، به سبب سهم 90 درصدی بندر شهید رجایی در جذب بار کانتینری، مکان‌های بهینه برای ساخت بندر خشک، آپرین، و منطقه ویژه اقتصادی سیرجان خواهد بود و بار بین هاب‌های یادشده و بندر اصلی، متناسب با هزینۀ حمل بار تا بندر اصلی توزیع می‌شود، یعنی بندر خشک بهینه بندر شهید رجایی به سبب نقش بسزای آن در سهم بار کانتینری، تعمیم‌پذیر به مقیاس کلان‌ کشوری است. M3 10.52547/jpbud.27.2.175 ER -