۴ نتیجه برای عقلانیت محدود
فرهاد رهبر، محمود متوسلی، میثم امیری،
دوره ۱۸، شماره ۱ - ( ۱-۱۳۹۲ )
چکیده
امروزه برای اغلب ناظران مسایل اقتصادی از درون و بیرون این علم، اصطلاح «علم اقتصاد» با مفاهیم اقتصاد نئوکلاسیک مترادف گردیده است و به بیان دیگر این روش کاری، اقتصادهای نئوکلاسیک است که اصول علم اقتصاد را تعریف می‌کند. اما به رغم این سلطه و با وجود تمامی دستاوردهای بدیهی، اقتصاد نئوکلاسیک در تمام طول عمر خود همواره با جریانی پایدار از انتقادها و پیشنهاداتی در خصوص روش‌های جایگزین و رویکردهای روشمند روبه‌رو بوده است. یکی از این رویکردها اقتصاد رفتاری می-باشد. طرفداران این اقتصاد ادعا می‌کنند که با بهره‌گیری از بنیان‌های روانشناسی و اجتماعی، واقع‌گرایی تجزیه و تحلیل‌های اقتصادی را افزایش داده و ویژگی‌های خاص این علم (بینش تئوریک، پیش‌بینی پدیده‌ها و سیاست‌های مناسب) را بهبود -بخشیده‌اند. این اقتصاددانان بیان می‌دارند که اگرچه اقتصاد کلاسیک در ابتدا عیناً به بنیان‌های روانشناسی علاقه‌مند بوده، اما این علاقه پس از آن سال‌ها رو به افول گذاشته و حتی در برهه‌هایی به تضاد با این اصول منجر شده است. اما اقتصاددانان رفتاری با بهره‌گیری از مطالعات پیشگامانه کاتونا و هربرت سایمون و پس از آن مطالعات کاهنمن و تورسکی و غیره بار دیگر توانسته‌اند پیوندی دوباره میان این دو دسته برقرار نمایند. پیوندی که هر یک از این اندیشمندان حوزه بسیار محدودی از آن را جلو برده‌اند و به منظور برقراری ارتباطی تنگاتنگ و سیستماتیک و در واقع دستیابی به یک «پارادایم» غالب راه طولانی را پیش رو دارد.
منصور خلیلی عراقی، مجید میرزایی قزاانی،
دوره ۱۸، شماره ۳ - ( ۸-۱۳۹۲ )
چکیده
با نگاه به سیر تاریخی مطالعات صورت گرفته در چارچوب اقتصاد تطوری می توان به سبقه طولانی این رویکرد اشاره نمود. به طوری که طیف مطالعات صورت پذیرفته در این حوزه، دیدگاه های مارکسیست های اولیه تا نئولیبرالیست های اتریشی را در برمیگیرد، اما نقطه عطف این مطالعات که زمینه را برای گسترش این رویکرد بیش از گذشته فراهم نمود، انتشار کتاب «یک نظریه تطوری از تغییر اقتصادی» توسط نلسون و وینتر بوده است. در این مقاله، تلاش گردیده تا به اقتصاد تطوری به عنوان یکی از رویکردهای رقیب در مقابل رویکرد متعارف، پرداخته شود. در ارتباط با جایگاه رویکرد تطوری در جریان های فکری متعارف باید عنوان نمود که تمرکز دیدگاه های متعارف در تحلیل مسایل عمدتاً بر روی مدل های ایستا و بحث های تسویه بازار و تخصیص بهینه بوده و این تمرکز کماکان نیز برقرار است، اما در نیمه اول قرن بیستم و با اهمیت یافتن مساله رشد اقتصادی، ارایه دیدگاه های بدیل در این حوزه با تحولات قابل ملاحظه ای روبه رو گشت که از جمله آنها می توان به مطرح شدن نقش نوآوری در این نظریه ها اشاره نمود که در نهایت خود را در قالب مدل های رشد تطوری مطرح نموده اند. در مورد جریان های فکری رقیبِ جریانِ متعارف نیز باید اشاره نمود که تاثیر رویکرد تطوری بر جریان های فکری مختلف قابل پیگیری و بررسی است که در این مقاله تلاش گردیده تا به برخی از آنها، همچون مکتب تاریخی آلمان، شومپیترین ها اشاره نماید. در بخش دیگر این مطالعه، به وجوه مشترک مفهومی در دیدگاه های مطرح در رویکرد تطوری به اقتصاد، همچون تغییر و تحول، تدریج گرایی، تنوع، و عقلانیت محدود پرداخته شده و سپس برخی وجوه تمایز همچون بهینه بودن تطور و به کارگیری مفاهیم زیستی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. همچنین در نهایت به سه جریان فکری اقتصادی (شامل اتریشی ها، نئوشومپیترین ها و نهادگرایان شناختی جدید) اشاره گشته و تلاش گردیده تا به رویکرد فکری آنها در ارتباط با اصول تطوری پرداخته شود
منصور خلیلی عراقی، مجید میرزایی قزانی،
دوره ۱۹، شماره ۲ - ( ۴-۱۳۹۳ )
چکیده
دراین مقاله، تلاش شد تا به اجزای برخی از رویکردهای مطرح مدل‌سازی تطوری چون: شبیه‌سازی‌های چند‌عاملی، محاسبه تطوری و نظریه‌بازی تطوری اشاره شود. همان طور که در مقاله به آن اشاره شده است، در سال‌های اخیر، تعداد ابداعات تطوری وارد شده به مدل‌سازی چندعامله، به طور قابل توجهی افزایش یافته است اما به هر حال، یک قاعده مشترک برای تصریح مدل در این رویکرد، تاکنون ایجاد نشده است. درکنار بهره‌گیری از روش مدل‌سازی چند عامله، استفاده روزافزون از الگوریتم‌های تطوری نیز، برای مطالعه یادگیری رفتار جمعیت، به‌وضوح قابل مشاهده است. از این الگوریتم‌ها، عمدتاً از طریق به کارگیری عملگرهای تغییر (جهش و ادغام ) برای خلق نوآوری‌ها، استفاده شده است. در نهایت نیز، در این مطالعه، به نظریه بازی تطوری پرداخته شده که در آن رفتار -استراتژیک بازیکنان، با لحاظ فرض عقلانیت محدود، مطالعه می‌شود. در نظریه بازی تطوری، پویایی‌های تکرار‌کننده، به عنوان شناخته شده‌ترین گونه از معادلات پویا برای بررسی رفتار جمعیت مطرح است. در نظریه بازی تطوری، از دیگر انواع پویایی‌ها چون: بهترین پاسخ، پویایی‌های مربوط به تقلید، کمتر استفاده شده است.
محمدرضا کلائی، علی اکبر ناجی میدانی، محمد حسین حسین زاده بحرینی، ابراهیم گرجی،
دوره ۲۰، شماره ۲ - ( ۴-۱۳۹۴ )
چکیده
امروزه بخش قابل توجهی از اقتصاددانان معتقدند که می‌توان با استفاده از الگوهای توسعه نهادی، پیشرفت اقتصادی را برای کشور به ارمغان آورد. اما آنچه در این مسیر حائز اهمیت است درک و شناخت درست و دقیق مبانی اقتصاد نهادگراست. از این رو در این پژوهش سعی شده است ضمن توجه به مبانی فلسفه در دو حوزه هستی‌شناسی و انسانشناسی، دلالت‌های آن در حوزه اخلاق در رویکرد نهادگرایان اولیه نیز توجه شود. با توجه به گستردگی مباحث در حوزه اقتصاد نهادگرا سعی شد بیشتر به آن دسته از مبانی که نشان‌دهنده تفاوت‌های کلیدی مدل توسعه نهادگرا با سایر مدل‌های متعارف است با روش تحلیلی کتابخانه‌ای پرداخته شود. نتایج پژوهش نشان می‌دهد در میان مبانی مدل توسعه نهادگرایی سه مبنای تکاملگرایی یا داروینیسم اجتماعی، عقلانیت محدود و تکامل انگیزه‌های اخلاقی در چارچوب نهادی به ترتیب بیشترین تاثیر را برای ایجاد تمایز نسبت به سایر روش‌ها در الگوهای نهادی توسعه داشته است.
