دوره 28، شماره 2 - ( تابستان 1402 )                   دوره28 شماره 2 صفحات 89-45 | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Jalali Naeini S A R, Seighalani S. (2023). External Shocks, Cost Push and Stagflation in Iran. JPBUD. 28(2), 45-89. doi:10.61186/jpbud.28.2.45
URL: http://jpbud.ir/article-1-2227-fa.html
جلالی نائینی سید احمدرضا، صیقلانی شهبد. تکانۀ خارجی، فشار هزینه، و رکود تورمی در اقتصاد ایران فصلنامه برنامه ریزی و بودجه 1402; 28 (2) :89-45 10.61186/jpbud.28.2.45

URL: http://jpbud.ir/article-1-2227-fa.html


1- گروه اقتصاد، موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی، تهران، ایران ، a.jalali@imps.ac.ir
2- گروه اقتصاد و سیستم ها، موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی، تهران، ایران.
چکیده:   (1114 مشاهده)
طی دهه ­های گذشته دو منشأ اصلی تحریک انتظارات و فشارهای تورمی در اقتصاد ایران قابل‏ شناسایی هستند: افزایش نرخ ارز و هزینه کالاهای وارداتی، و عدم تعادل بین مقیاس اسمی اقتصاد و ظرفیت تولید. به علت تغییر در وضعیت کلی اقتصاد در دهه‏ های 1390-1380 و 1401-1391 میزان اثر این دو عامل در ایجاد فشارهای تورمی بسیار متفاوت بوده است. یافته‏ های پژوهش حاضر حاکی از آن است که در دهه 1401-1391 تکانه ­های منفی خارجی عامل اصلی پرش­ های نرخ ارز و مهم‏ترین محرک در ایجاد موج‏ های فشار هزینه بودند. در این دوره، سیاست­ های طرف تقاضا، به‎ویژه سیاست پولی پیشران نبوده، بلکه با ماهیتی واکنشی نقش استمراردهندۀ فشارهای تورمی را داشته است. یافته‏ های این پژوهش نشان می ‏دهد که تفاوت در عملکرد نرخ تورم در دهه 1401-1391 در مقایسه با دهه 1390-1380 را می ­توان به وقوع تکانۀ خارجی تحریم و انتقال اثر آن به هزینه ­های تولید و توزیع و اصابت آن به بخش عرضه نسبت داد.. متوسط نرخ رشد سالانه نقدینگی در دهه 1401-1391 دوونیم درصد بیش‏تر از دهه 1390-1380 است، اما متوسط سالانه نرخ تورم در دهه اخیر نزدیک به چهارده درصد بیش‏تر از دهه قبلی بوده است. در دهه 1380 تا 1390 انبساط مالی و پولی موتور رشد تقاضای کل و فشارهای تورمی بودند، اما ثبات نسبی نرخ ارز، کاهش مداوم نرخ ارز حقیقی، روان  بودن گردش کالا و ارز، و افزایش نسبت واردات به تولید ناخالص داخلی باعث محدود شدن فشارهای تورمی شده بودند. این عوامل به تقویت تقاضا برای ریال به عنوان دارایی مالی کمک کردند و از این بابت بخشی از اثر رشد نقدینگی جذب شد.
متن کامل [PDF 1728 kb]   (468 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: اقتصاد کلان
دریافت: 1402/5/7 | پذیرش: 1402/6/18 | انتشار الکترونیک: 1402/8/8

فهرست منابع
1. Baharvand, N., Farzam, V., & Nademi, Y. (2018). Effect of Oil Shocks on Business Cycle in the Iran's Economic Using the Markov-Switching Model (1988: 2-2014: 4). The Journal of Economic Studies and Policies, 5(1), 3-22.
2. Brunner, K. (1987). Fiscal Policy in Macro Theory: A Survey and Evaluation. In R. W. Hafer (ed.), The Monetary versus Fiscal Policy Debate: Rowman & Allanheld.
3. Bruno, M. (1978). Exchange Rates, Import Costs, and Wage-Price Dynamics. Journal of Political Economy, 86(3), 379-403. [DOI:10.1086/260678]
4. Bruno, M. (1980). Import Prices and Stagflation in the Industrial Countries: A Cross-Section Analysis. The Economic Journal, 90(359), 479-492. [DOI:10.2307/2231921]
5. Bruno, M. (1984). External Shocks and Domestic Response: Israel's Macroeconomic Performance, 1965-1982: National Bureau of Economic Research, Working Paper, No. 1298. [DOI:10.3386/w1298]
6. Bruno, M., & Sachs, J. (1981). Supply Versus Demand Approaches to the Problem of Stagflation. Macroeconomic Policies for Growth and Stability (Institute fur Weltwittschaft, Kiel).
7. Di Pace, F., Juvenal, L., & Petrella, I. (2020). Terms-of-Trade Shocks are not all Alike. IMF Working Paper Series 2020/280. [DOI:10.5089/9781513563916.001]
8. Frankel, J. (2010). Monetary Policy in Emerging Markets. In Handbook of Monetary Economics (Vol. 3, pp. 1439-1520). Elsevier. [DOI:10.1016/B978-0-444-53454-5.00013-X]
9. Frankel, J. A., Vegh, C. A., & Vuletin, G. (2013). On Graduation from Fiscal Procyclicality. Journal of Development Economics, 100(1), 32-47. [DOI:10.1016/j.jdeveco.2012.07.001]
10. Friedman, M. (1970). A Theoretical Framework for Monetary Analysis. Journal of Political Economy, 78(2), 193-238. [DOI:10.1086/259623]
11. Friedman, M. (1982). Monetary Policy: Theory and Practice. Journal of Money, Credit and Banking, 14(1), 98-118. [DOI:10.2307/1991496]
12. Galesi, A., & Lombardi, M. J. (2009). External Shocks and International Inflation Linkages: A Global VAR Analysis. ECB Working Paper No. 1062. [DOI:10.2139/ssrn.1414192]
13. Gordon, R. J. (1988). Macroeconomics: Theory and Policy: McGraw-Hill.
14. Hallman, J. J., Porter, R. D., & Small, D. H. (1991). Is the Price Level Tied to the M2 Monetary Aggregate in the Long Run? The American Economic Review, 81(4), 841-858.
15. Hanson, J. A. (1985). Inflation and Imported Input Prices in Some Inflationary Latin American Economies. Journal of Development Economics, 18(2-3), 395-410. [DOI:10.1016/0304-3878(85)90064-1]
16. Jalali, A., & Zamanzadeh, H. (2016). The Effects of Liquidity Components on Output and Prices: A VECMX Approach. Journal of Monetary and Banking Research, 9(27), 1-27. [In Farsi]
17. Jalali-Naini, A. R., & Naderian, M. A. (2020). Financial Vulnerability, Fiscal Procyclicality and Inflation Targeting in Developing Commodity Exporting Economies. The Quarterly Review of Economics and Finance, 77(1), 84-97. [DOI:10.1016/j.qref.2020.01.001]
18. Laudati, D., & Pesaran, M. H. (2023). Identifying the Effects of Sanctions on the Iranian Economy using Newspaper Coverage. Journal of Applied Econometrics, 38(3), 271-294. [DOI:10.1002/jae.2947]
19. Lorenzoni, G., & Werning, I. (2023). Inflation is Conflict. National Bureau of Economic Research, Working Paper, No. 31099. [DOI:10.3386/w31099]
20. Lucas Jr, R. E. (1972). Expectations and the Neutrality of Money. Journal of Economic Theory, 4(2), 103-124. [DOI:10.1016/0022-0531(72)90142-1]
21. Mehrara, M., & Oskoui, K. N. (2007). The Sources of Macroeconomic Fluctuations in Oil Exporting Countries: A Comparative Study. Economic Modelling, 24(3), 365-379. [DOI:10.1016/j.econmod.2006.08.005]
22. Mendoza, E. G. (1995). The Terms of Trade, The Real Exchange Rate, and Economic Fluctuations. International Economic Review, 36(1), 101-137. [DOI:10.2307/2527429]
23. Rowthorn, R. E. (1977). Conflict, Inflation and Money. Cambridge Journal of Economics, 1(3), 215-239.
24. Seighalani, S., Jalali-Naini, S. A., & Khiabani, N. (2022). External Shocks, Exchange Rate Changes, and Intermediate Goods: Explanation of Stagflation in Iranian Economy. Planning and Budgeting, 27(2), 3-50. [In Farsi] [DOI:10.52547/jpbud.27.2.3]
25. Spinola, D. (2020). Uneven Development and the Balance of Payments Constrained Model: Terms of Trade, Economic Cycles, and Productivity Catching-Up. Structural Change and Economic Dynamics, 54(1), 220-232. [DOI:10.1016/j.strueco.2020.05.007]
26. Stockhammer, E. (2013). Why Have Wage Shares Fallen? An Analysis of the Determinants of Functional Income Distribution. In Wage-Led Growth: An Equitable Strategy for Economic Recovery (pp. 40-70). Springer. [DOI:10.1057/9781137357939_3]
27. Sunkel, O. (2016). Inflation in Chile: An Unorthodox Approach. ECLAC Thinking, Selected Texts (1948-1998). Santiago: ECLAC, 2016. p. 173-194.
28. Taylor, J. B. (1995). Macroeconomic Policy in a World Economy: from Econometric Design to Practical Operation: W. W. Norton & Company.
29. Wachter, S. M. (1979). Structuralism vs. Monetarism: Inflation in Chile. In Short-Term Macroeconomic Policy in Latin America (pp. 227-256). Ballinger.
30. جلالی نائینی، احمدرضا، و صادق زاده، امین (1401). موج‌های تورمی و ماندگاری تورم در ایران با تاکید بر تجربه دهه 1390. ارائه ‏شده در کنفرانس سالانه پولی و بانکی، پژوهشکده بانک مرکزی.

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به فصلنامه برنامه ریزی و بودجه می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 CC BY-NC 4.0 | Planning and Budgeting

Designed & Developed by : Yektaweb