دوره 7، شماره 3 - ( شهريور و مهر 1381 )                   دوره7 شماره 3 صفحات 62-35 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Motevasseli M, Biniaz A. (2002). Social Capital Downfall in Iran’s Economy. JPBUD. 7(3), 35-62.
URL: http://jpbud.ir/article-1-231-fa.html
متوسلی محمود، بی‌نیاز علی. رویکردی به ارزیابی سرمایه اجتماعی در اقتصاد ایران فصلنامه برنامه ریزی و بودجه 1381; 7 (3) :62-35

URL: http://jpbud.ir/article-1-231-fa.html


1- دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران ، motvaseli@ut.ac.ir
چکیده:   (17025 مشاهده)

ادبیات اقتصادی دهه 1990 نشان می‌دهد که هر چه سرمایه اجتماعی ملتی بزرگ‌تر باشد، آن ملت خوشبخت‌تر و ثروتمندتر است. سرمایه اجتماعی یا جزء معنوی یک تابع تولید، میراثی تاریخی است که از طریق تشویق بازیکنان به انتخاب استراتژی «همکاری» در تعاملات اجتماعی، قادر است بر میزان بیشتری از معماهای زندانی در یک جامعه مدنی فائق آید و حرکت به سوی رشد و توسعه شتابان اقتصادی را امکان‌پذیر سازد. مردم ایران بدون آن که از چنان موهبت تاریخی برخوردار باشند، با پیروزی انقلاب اسلامی سال 1979 میلادی، توانستند ساختار منافع بازی جامعه مدنی را به گونه‌ای تغییر دهند که «اعتماد و همکاری متقابل» به استراتژیی جذاب در تعاملات اجتماعی مبدل شود. در حالی که این رخداد با تعلیمات فلاسفه اجتماعی پیشین مبنی بر نقش مولد اخلاق، مذهب و قانون در تقویت استراتژی همکاری در بازی جامعه مدنی همخوانی دارد، اما دو سؤال جالب توجه را باقی می‌گذارد که این مقاله به پاسخ آنها می‌پردازد. نخست این که در دو دهه گذشته از انقلاب، سرمایه اجتماعی در اقتصاد ایران چگونه تحول یافته است؟ آیا بر میزان آن افزوده یا از میزان آن کاسته شده است؟ دوم این که آیا باز هم می‌توان بر تغییر ساختار منافع اقتصادی بازی اجتماعی به منظور تقویت بیشتر سرمایه‌ اجتماعی تأکید داشت و یا باید سازوکار جدیدی را بر اساس وضعیت موجود اجتماعی و تحقیقات جدید انجام شده برای تقویت آن تدارک دید؟ این مقاله با عنایت به تفاوت کیفی رشد اقتصادی دهه‌های 1980 و 1990 میلادی اقتصاد ایران، چنین نتیجه می‌گیرد که اولاً ضعف نسبی رشد اقتصادی ایران در دهه دوم انقلاب و بعد از آن، در کنار سایر عوامل، احتمال دارد از تنزل سرمایه‌ اجتماعی در اقتصاد ایران ناشی شده باشد. ثانیاً به جای تأکید بیشتر بر نقش اخلاق، مذهب و قانون در تقویت استراتژی همکاری در بازی جامعه مدنی، این مقاله با بهره‌گیری از مطالعه اجتماعی نوین، بر نقش ارتباطات در تقویت سرمایه اجتماعی در اقتصاد ایران تأکید دارد. ارتباطات از طریق تسهیل مبادله اطلاعات، افزایش بهره‌وری تولیدی افراد را سبب شده و با ارزش‌گذاری بهتر بر آینده، نگاه بلندمدت به بازی معمای زندانی اجتماعی را امکان‌پذیر و استراتژی همکاری را به گزینه مسلط فردی تبدیل کرده ‌است. اما در شرایط تورم بالای قیمت‌ها به دشواری می‌توان به کارکرد مؤثر نقش فوق در تقویت سرمایه اجتماعی امید بست. در نتیجه، مقاله حاضر، یک راه تقویت سرمایه اجتماعی در اقتصاد ایران در شرایط موجود را، حرکت به سمت هم‌پیوندی‌های پولی منطقه‌ای می‌داند. این هم پیوندی‌ها به صورت بالقوه با کاهش تورم و در اختیار قرار دادن سرمایه فیزیکی مورد نیاز سازندگی، شرایط بستر ساز تقویت سرمایه اجتماعی و شکل‌گیری نهادهای مدنی با ساختار افقی را فراهم می‌کنند و اسباب رشد اقتصادی بلندمدت را به دست می‌دهند.

متن کامل [PDF 1192 kb]   (3419 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي |
دریافت: 1390/11/15 | انتشار الکترونیک: 1381/6/24

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به فصلنامه برنامه ریزی و بودجه می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 CC BY-NC 4.0 | Planning and Budgeting

Designed & Developed by : Yektaweb