در نظام پولی، عرضه پول، فرآیند پیچیده‌ای است و حاصل رفتارهای متقابل چهارگروه عوامل مؤثر بر آن، شامل بانک مرکزی، بانک‌های تجاری و تخصصی، سپرده‌گذاران، و دریافت‌کنندگان وام می‌باشد. در همه اقتصادهایی که استقلال نسبی سیاست‌های پولی از سیاست‌های مالی پذیرفته شده است، کنترل بانک مرکزی بر پایه پولی، اهرم اصلی مقامات پولی کشور برای تأثیرگذاری بر اقتصاد، حفظ ارزش پولی ملی، و حفظ ثبات اقتصادی داخلی و خارجی است. این بررسی، که دوره زمانی 1340-1376 را در برمی‌گیرد. نشان می‌دهد که در سال‌های پیش از انقلاب اسلامی، عمدتاً سلطه نفت بر اقتصاد کشور، و در سال‌های پس از انقلاب، عمدتاً سلطه سیاست‌های بودجه‌ای، مهم‌ترین اهرم تأثیرگذاری سیاست‌های پولی را از دسترس مقامات بانک مرکزی خارج کرده است. از آن جا که در نظام بانکداری کشور، هیچ‌گاه شبکه بانک‌های تجاری و تخصصی، از آزادی عمل چندانی برخوردار نبوده‌اند، بجز در دو مقطع زمانی کوتاه، نقش چشم‌گیری در فرآیند عرضه پول نداشته‌اند. در سال‌های اخیر، برآیند فعالیت‌های شبکه بانکی، در جهت کمک به گسترش فعالیت‌های تجاری و بازرگانی، و افزایش سرعت گردش پول بوده است. این بررسی، نشان می‌دهد که بخش خصوصی از راه واکنش به شرایط مختلف اقتصادی، و ایجاد تغییر در نسبت‌های سکه و اسکناس به سپرده‌های دیداری، و سپرده‌های سرمایه‌گذاری به سپرده‌های دیداری، در فرآیند عرضه پول ایفای نقش کرده‌اند.