هدف پژوهش حاضر، ارزیابی روش برنامه‌های توسعه کشور طی دوره 88-1368، با هدف تدوین راهبردهایی برای پرهیز از تکرار تجربه‌های ناموفق گذشته است. به عبارت دیگر، روش بهینه تدوین برنامه مورد توجه است و مقاله حاضر، متکفل ارائه بنیانی ایجابی و محتوایی برای احکام برنامه نیست. برای این هدف، پس از مروری بر رویکردهای موجود در بحث توسعه و شیوه‌های برنامه‌ریزی کلان، کوشش شده است برای شناسایی ضعف‌ها و قوت‌های برنامه‌های توسعه در ایران، تجربه برنامه‌ریزی در جهان و ایران به‌ویژه در سال‌های پس از انقلاب اسلامی مورد بررسی و تدقیق قرار گیرد. ارزیابی‌ها مؤید وجود چهار دسته چالش محتوایی و فرایندی در مسیر تحقق برنامه‌های توسعه در ایران است. در پژوهش حاضر، پیشنهاد شده است تا زمان تدوین الگوی توسعه اسلامی ـ ایرانی، از رویکرد نهادگرا در برنامه‌ریزی استفاده شود که در آن توجه بیشتری به جنبه‌های سیاسی، فرهنگی و حقوقی جوامع می‌شود. در پایان نیز راهکارهایی برای کاهش مشکلات مذکور در برنامه‌های پیشرو بیان شده است.