نجفی سید محمدباقر، مؤمنی فرشاد، فتح اللهی جمال، موسوی مهدیه السادات. سرمایۀ اجتماعی و چگونگی نقش آفرینی آن در تحقق اقتصاد دانش محور فصلنامه برنامه ریزی و بودجه 1392; 18 (3) :191-161
URL: http://jpbud.ir/article-1-1085-fa.html
1- ، najafi122@yahoo.com
چکیده: (8125 مشاهده)
در اقتصاد دانش محور، تولید، توزیع و کاربرد دانش، عامل محرکۀ اصلی رشد اقتصادی،
تولید ثروت و اشتغال در همه فعالیت های اقتصادی است. سرمایه اجتماعی با نقشی که در تسهیل
همکاری داشته، سهم قابل توجهی در تولید علم دارد؛ زیرا در عصر حاضر، علم و فناوری بیش از
هر دورۀ دیگری از خصلت های تاریخی خود یعنی تصادفی بودن و انفرادی بودن فاصله گرفته و به
پدیده هایی جمعی تبدیل شد ه اند - به گونه ای که هنجارها، اعتماد و شبکه که از ارکان سرمایه
اجتماعی می باشند - در پیشرفت های علمی و فنی نقش مهمی ایفا م یکنند. از دیگر مشخصه های
اقتصاد دانش محور، غیرشخصی شدن مبادلات است. عوارض ناشی از کمبود سرمایه اجتماعی در
اقتصاد به صورت کمبود اعتماد، رکود تجارت، عدم تقسیم کار و تخصص، عدم پایبندی به قراردادها و
عدم تضمین حقوق مالکیت به هنگام مبادله قابل مشاهده است. سرمایه اجتماعی به عنوان مجموعۀ
هنجارهای اجتماعی که اعتماد و پایبندی به تعهدات را به بار می آورد و موجب تسهیل روابط به
طور عام و مبادلات اقتصادی به طور خاص می شود، می تواند نقش مهمی در شکل گیری مبادلات در
این عصر داشته باشد. این پژوهش با روش توصیفی، تحلیلی به مطالعۀ چالش های موجود در اقتصاد
ایران برای تحقق اقتصاد دانش محور و چگونگی نقش آفرینی سرمایه اجتماعی در راستای مهیا کردن
شرایط لازم برای وقوع اقتصاد دانش محور می پردازد. یافته های اصلی عبارتند از: یکی از پیش نیازهای
تحقق اقتصاد دانش محور، وجود سطح کافی و اثربخش از سرمایه اجتماعی است؛ سرمایه اجتماعی از
مجراهای کاهش هزینۀ مبادله، تضمین حقوق مالکیت (فکری)، فراهم کردن زمینه های ایجاد سرمایۀ
انسانی و ترغیب افراد به انتقال ایده ها، موجب تحقق اقتصاد دانش محور می گردد.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
دریافت: 1393/8/3 | پذیرش: 1393/8/3 | انتشار الکترونیک: 1393/8/3