1- گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد، دانشگاه خوارزمی تهران، تهران، ایران.
2- گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد، دانشگاه خوارزمی تهران، تهران، ایران
3- دانشکده اقتصاد، دانشگاه خوارزمی تهران، تهران، ایران، تهران
4- دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران ، Ebrahimghaed@mail.um.ac.ir
چکیده: (115 مشاهده)
هدف اصلی این مطالعه بررسی تأثیر شاخصهای اقتصادی، کیفیت نهادی و بهرهوری انرژی بر ردپای اکولوژیکی (به عنوان شاخصی برای ارزیابی درجه تخریب محیط زیست) است. برای این منظور، از دادههای سالیانه 15 کشور منطقه منا (خاورمیانه و شمال آفریقا) طی دوره زمانی 1990 تا 2021 با رویکرد پانل کوانتایل استفاده شده است. مدل پانل کوناتایل امکان بررسی نحوه تأثیر متغیرهای تحقیق بر ردپای اکولوژیکی را طی کوانتایل (چندک)های مختلف فراهم میکند. یافتههای تحقیق حاکی از اثرگذاری ضرایب متغیرها روی ردپای اکولوژیکی مطابق مبانی نظری مورد انتظار است؛ به نحوی که تولید ناخالص داخلی سرانه (LGDP)، نسبت سرمایه گذاری مستقیم خارجی (LFDI)، درجه شهرنشینی (LURB) و بی ثباتی سیاسی (LPOI)، نیز اثر مثبت و معناداری بر ردپای اکولوژیکی داشته و شاخص باز بودن تجاری (LDTO)، کنترل فساد (LCOR)، شاخص دموکراسی(LDEM) و بهرهوری انرژی (LENE) نیز اثر منفی و معناداری بر ردپای اکولوژیکی دارند. این اثرگذاری در کوانتایل مختلف ثابت نبوده است؛ به نحوی که میزان اثرگذاری متغیرهای LGDP، LENE، LFDI، LURB، LPOI، در کوانتایلهای بالا به مراتب بیشتر از کوانتایلهای پایین است و میزان اثرگذاری متغیرهای LDTO،LCOR ، LDEM در کوانتایلهای پایین، بیشتر از کوانتایل های بالا می باشد. یافتههای تحقیق میتواند دلالتهای سیاستی مفیدی را برای ارتقای کیفیت سیاستهای کاهش ردپای اکولوژیکی در کشورهای منطقه منا فراهم کند. به طور نمونه، با توجه به این که اثرگذاری بهرهوری انرژی بر کاهش ردپای اکولوژیکی در کوانتایلهای بالاتر(کوانتایل 90 درصد)، قویتر است، بنابراین این کشورها میتوانند با بهبود بهرهوری انرژی در جهت کاهش ردپای اکولوژیکی گام بردارند.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
اقتصاد انرژی، محیط زیست و منابع طبیعی دریافت: 1401/12/8 | پذیرش: 1402/5/10