دوره 28، شماره 4 - ( زمستان 1402 )                   دوره28 شماره 4 صفحات 74-43 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Jafari Shahrestani A, Momeni F, Mirzaei H. (2023). The Political Economy of Privatization by Debt Settlement Method. JPBUD. 28(4), 43-74. doi:10.61186/jpbud.28.4.43
URL: http://jpbud.ir/article-1-2254-fa.html
جعفری شهرستانی علی، مؤمنی فرشاد، میرزایی حجت‌اله. اقتصاد سیاسی خصوصی‌سازی شرکت‌های دولتی به روش رد دیون فصلنامه برنامه ریزی و بودجه 1402; 28 (4) :74-43 10.61186/jpbud.28.4.43

URL: http://jpbud.ir/article-1-2254-fa.html

اقتصاد سیاسی خصوصی‌سازی شرکت‌های دولتی به روش رد دیون
علی جعفری شهرستانی* 1، فرشاد مؤمنی2 ، حجت‌اله میرزایی2
1- دانشکده علوم اقتصادی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران ، a.j.shahrestani@gmail.com
2- گروه توسعه اقتصادی و برنامه‌ریزی، دانشکده علوم اقتصادی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
چکیده:   (899 مشاهده)
هدف این پژوهش بررسی مشابهت‌­ها در واگذاری شرکت‌های دولتی به روش رد دیون (مطالعه موردی واگذاری شرکت‌های هواپیمایی آسمان، ماشین‌سازی تبریز، حمل‌ونقل ریلی رجا، و دخانیات به صندوق‎های بازنشستگی) و چالش‌­های ادارۀ این شرکت‌های در دوران پس از واگذاری، با استفاده از روش نظریه داده‎بنیاد است. داده­‌های مورد نیاز از طریق مصاحبه با ذی­نفعان واگذاری و اَسناد سازمانی گردآوری شده‎اند. اهم یافته‌‌‍­های پژوهش عبارت‎اند از: 1) شرکت‌ها به صورت غیررقابتی و بدون رضایت صندوق‌­های بازنشستگی به آن‎ها واگذار شده‌­اند؛ 2) به‌رغم مشکلات ساختاری شرکت‌ها و با وجود صراحت قانون، اصلاح ساختار پیش از واگذاری انجام نشده است؛ 3) سازمان خصوصی‌­سازی نظارتی بر عملکرد بنگاه‌های واگذارشده نداشته است؛ 4) اهلیت تخصصی خریداران ارزیابی نگردیده است؛ 5) رویه واحدی برای ارزش‎گذاری شرکت‌ها وجود نداشته است؛ و 6) پیش از واگذاری تمهید مناسب برای انتقال وظایف حاکمیتی شرکت‌ها به بخش‌های حاکمیتی ذی­ربط اندیشیده نشده است. از آن‎جایی که در هیچ‌­یک از این واگذاری‌­ها، دولت پیش‎نیازهای واگذاری را رعایت نکرده است، خصوصی‌سازی به مفهوم انتقال مالکیت به بخش خصوصی برای ارتقای کارایی و انتفاع از شرایط رقابتی اتفاق نیاُفتاده و دولت تعهدات خود را برای دستیابی به اهداف خصوصی‌سازی در برابر تامین مالی برای رفع کسری بودجه نقض نموده است.
واژه‌های کلیدی: خصوصی‌سازی، رد دیون، اقتصاد سیاسی، بنگاه دولتی، صندوق‌­های بازنشستگی
متن کامل [PDF 1033 kb]   (189 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: اقتصاد بخش عمومی
دریافت: 1402/9/16 | پذیرش: 1402/11/15 | انتشار الکترونیک: 1403/3/1
فهرست منابع
1. Abbasi, B., & Akbari, M. (2016). The Role and Impacts of Non-Governmental Institutions in Privatization in Iran. Planning and Budgeting, 21(3), 23-48. [In Farsi] [http://jpbud.ir/article-1-1531-fa.html]
2. Balasooriya, A. F., Alam, Q., & Coghill, K. (2008). Market‐Based Reforms and Privatization in Sri Lanka. International Journal of Public Sector Management, 21(1), 58-73. [DOI:10.1108/09513550810846113]
3. Bartelsman, E, Di Mauro, F., Inferrera, S., Matani, M., Panizza, U., & Polder, M. (2023). DP18640 Microdata for Economic Research in Europe: Challenges and Proposals. CEPR Discussion Paper, No. 18640. [https://cepr.org/publications/dp18640]
4. Brown, D. J., Earle, J. S., & Telegdy, A. (2016). Where Does Privatization Work? Understanding the Heterogeneity in Estimated Firm Performance Effects. Journal of Corporate Finance, 41(1), 329-362. [DOI:10.1016/j.jcorpfin.2016.10.001]
5. Darrehshiri, M. R., Abolhasani Hastiani, A., Mousavi Jahromi, Y., & Monsef, A. (2022). Transformation of the Government's Economic Governance Style is a Prerequisite for Successful Privatization Case Study: Banking Industry. Journal of Improvement Management, 16(1), 93-123. [In Farsi] [DOI:10.22034/jmi.2022.323835.2728]
6. Lagakos, D., & Shu, M. (2023). The Role of Micro Data in Understanding Structural Transformation. Oxford Development Studies, 51(4), 436-454. [DOI:10.1080/13600818.2023.2278601]
7. Langedijk, S., Vollbracht, I., & Paruolo, P. (2019). The Potential of Administrative Microdata for Better Policy-Making in Europe. In N. Crato & P. Paruolo (Eds.), Data-driven Policy Impact Evaluation: How Access to Microdata is Transforming Policy Design (pp. 333-346). Springer. [DOI:10.1007/978-3-319-78461-8_20]
8. Megginson, W. L. (2005). The Financial Economics of Privatization. Oxford University Press. [DOI:10.1093/0195150627.001.0001]
9. Momeni, F., & Hajinoroozi, S. (2017). Political Economy of Privatization with Corruption. Economics Research, 17(67), 221-252. [In Farsi] [DOI:10.22054/joer.2018.8568]
10. Moradi, H., Sadeghi, S. S., & Akhavan Kazemi, M. (2022). The Political Economy of Rentrism and Privatization in Iran after the Islamic Revolution. International Political Economy Studies, 5(1), 287-319. [In Farsi] [DOI:10.22126/ipes.2021.5135.1240]
11. Najafikhah, M. (2017). The Border between Public and Private Sectors in Iran's Law with Emphasis on Privatization and Outsourcing. Planning and Budgeting, 21(4), 101-133. [In Farsi] [http://jpbud.ir/article-1-1439-fa.html]
12. Nassiri Aghdam, A., & Aghajani Memar, E. (2017). Contradiction between Efficiency in Privatization with the Goal of Pursuing Income and Profit. Majlis and Rahbord, 24(92), 137-173. [In Farsi]
13. Nassiri Aghdam, A., & Fatehizadeh, M. (2011). Does Privatization in Iran Increase the Size of the Private Sector? Journal of Iran's Economic Essays, 8(16), 9-48. [In Farsi]
14. North, D. C. (1971). Institutional Change and Economic Growth. The Journal of Economic History, 31(1), 118-125. [DOI:10.1017/S0022050700094109]
15. Ramezanzadeh Velis, G., & Momeni, F. (2013). Shortsightedness in Petroleum Dependent Economies with Insufficient Capital. Economics Research, 13(51), 19-51. [In Farsi]
16. Sadeghi, H., & Bagheri Zarin-Ghabaee, H. (2016). The Nature and the Legal Effects of Settling Debts of State-Owned Companies through Share Transfers. Planning and Budgeting, 21(3), 67-88. [In Farsi] [http://jpbud.ir/article-1-1532-fa.html]
17. Sappington, D. E., & Stiglitz, J. E. (1987). Privatization, Information and Incentives. Journal of Policy Analysis and Management, 6(4), 567-585. [DOI:10.2307/3323510]
18. Stiglitz, J. E. (1998). More Instruments and Broader Goals: Moving toward the Post-Washington Consensus. The World Bank, WIDER Annual Lecture.
19. Tan, J. (2007). Privatization in Malaysia: Regulation, Rent-Seeking and Policy Failure. Routledge. [DOI:10.4324/9780203934807]
20. Williamson, J. (2018). What Washington Means by Policy Reform. In Modern Political Economy and Latin America (pp. 18-23). Routledge. [DOI:10.4324/9780429498893-4]
21. Williamson, O. E. (2005). Transaction Cost Economics. In C. Menard & M. M. Shirley (Eds.), Handbook of New Institutional Economics (pp. 41-65). Springer. [DOI:10.1007/0-387-25092-1_4]
22. World Bank (1997). World Development Report 1997: The State in a Changing World. Available in: [http://documents.worldbank.org/curated/en/518341468315316376/World-development-report-1997-the-state] [DOI:10.1596/978-0-1952-1114-6]
23. استیگلیتز، جوزف (1384). جهانی‌سازی و مسائل آن. ترجمۀ حسن گلریز، چاپ سوم، انتشارات نی.
24. اینتریلیگیتور، مایکل (1382). یک سیاست اقتصادی جدید برای روسیه. ترجمۀ حسین راغفر، منتشرشده در «دولت، فساد و فرصت‌های اجتماعی»، (صص 351-347)، انتشارات نقش و نگار.
25. توتون صنعت (1399). بررسی ماهیت شرکت دخانیات ایران پس از خصوصی‌سازی. 19 بهمن. [https://totonsanat.ir]
26. توتون صنعت (1400). تفکیک امور حاکمیتی صنعت دخانیات از شرکت دخانیات ایران. 2 خرداد. [https://totonsanat.ir]
27. شیخ‌محمدی، حامد، و قائمی، نیلوفر (1401). درس‌های یک دهه تجربه خصوصی‌سازی در شرکت دخانیات ایران و رهاشدگی صنعت دخانیات کشور. نخستین رویداد بین‌المللی خصوصی‌سازی در اقتصاد ایران.
28. کریمی، مظفر (1390). تنظیم فعالیت‌های اقتصادی صندوق‌های بازنشستگی در راستای قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل چهل و چهارم قانون اساسی. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، شماره مسلسل 10756.
29. کمیسیون ویژه حمایت از تولید ملّی و نظارت بر اجرای اصل چهل و چهار قانون اساسی (1399). گزارش عملکرد نظارتی مجلس شورای اسلامی در حوزۀ اجرای سیاست‌های کلی اصل چهل و چهار قانون اساسی، شماره گزارش، 365.
30. کوربین، جولیت، و اشتراوس، آنسلم (1391). اصول تحقیق کیفی: شیوه‌ها و رویه‌های توسعه گراندد تئوری. ترجمۀ تابنده صادقی، ناهید دهقان‌نیری، علی فخر موحدی، مریم اسماعیلی، و زهرا طیبی، انتشارات اندیشه رفیع.
31. نصیری اقدم، علی، و جعفری شهرستانی، علی (1401). آسیب‌شناسی تجربه خصوصی‌سازی شرکت رجا. هشتمین کنفرانس بین‌المللی پیشرفت‌های اخیر در مهندسی راه‌آهن.
32. نصیری اقدم، علی؛ جعفری شهرستانی، علی؛ غلامی، الهام؛ پیروزراهی، زینب؛ عزیزمحمدی، فرشته، و چمن، طیبه (1402). درس‌های خصوصی‌سازی شرکت‌های دولتی در ایران (مطالعه موردی شرکت‌های رجا، ایران ایرتور، کشت و صنعت هفت‌تپه و آلومینیوم المهدی). مرکز پژوهش‌های اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران و انتشارات سبزان.
33. ین، رابرت ک. (1387). کاربرد تحقیق موردی. ترجمۀ سید محمد اعرابی، محمد رحمانی و روح‌‏اله سهرابی، انتشارات دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به فصلنامه برنامه ریزی و بودجه می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 CC BY-NC 4.0 | Planning and Budgeting

Designed & Developed by : Yektaweb